ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (1911 – 1996)
Ο Οδυσσέας φοίτησε στο ιδιωτικό λύκειο Δ.Ν.Μακρή (1917-1924) με δασκάλους μεταξύ άλλων τους Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο, Ι.Θ. Κακριδή και Γιάννη Αποστολάκη. Σε παιδική και νεανική ηλικία ταξίδεψε στην Ελλάδα (κυρίως στα νησιά του Αιγαίου) και την Ευρώπη. Το 1924 γράφτηκε στο Γ΄ Γυμνάσιο Αρρένων στην Αθήνα (από όπου αποφοίτησε το 1928) και άρχισε να γράφει στη Διάπλαση των Παίδων. Το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου πέθανε ο πατέρας του από πνευμονία. Από το 1927 ξεκίνησε το εντεινόμενο ενδιαφέρον του για τη λογοτεχνία. Το 1929 θεωρείται ως ορόσημο στη ζωή του Ελύτη. Τότε ήρθε σε επαφή με τον Υπερρεαλισμό, μέσω της ποίησης του Λόρκα και του Ελυάρ και έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Τον επόμενο χρόνο γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1933 έγινε μέλος της Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής Ομάδας του Πανεπιστημίου, μαζί με τους Κωνσταντίνο Τσάτσο, Π.Κανελλόπουλο, Θεόδωρο Συκουτρή και άλλους. Το 1935 ταξίδεψε στη Μυτιλήνη μαζί με τον Ανδρέα Εμπειρίκο, όπου γνώρισε τη ζωγραφική του Θεόφιλου. Γνωρίστηκε επίσης με τους Κ.Γ.Κατσίμπαλη, Γιώργο Σεφέρη, Γιώργο Θεοτοκά και Α.Καραντώνη, ιδρυτές των Νέων Γραμμάτων, όπου πρωτοδημοσίευσε ποιήματα με το ψευδώνυμο Ελύτης. Το 1936 γνωρίστηκε με τον μετέπειτα στενό φίλο του Νίκο Γκάτσο και στο τέλος του χρόνου κατατάχτηκε στο στρατό, στη σχολή εφέδρων αξιωματικών της Κέρκυρας. Στα τέλη του 1937 μετατέθηκε στην Αθήνα και απολύθηκε το 1938. Το 1940 κατατάχθηκε στη Βόρειο Ήπειρο. Ένα χρόνο αργότερα κινδύνεψε να πεθάνει από κοιλιακό τύφο και γύρισε στην Αθήνα. Το 1945 διορίστηκε διευθυντής προγράμματος της νεοσύστατης τότε Ελληνικής Ραδιοφωνίας με εισήγηση του Γιώργου Σεφέρη (παραιτήθηκε ένα χρόνο αργότερα) και συνεργάστηκε με τα περιοδικά Νέα Γράμματα και Αγγλοελληνική Επιθεώρηση.
Από το 1948 ως το 1951 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, από όπου ταξίδεψε στην Ισπανία, την Ιταλία και την Αγγλία. Στο Λονδίνο γνωρίστηκε με το Mario Vitti και τον Pablo Picasso. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα έγινε μέλος της Ομάδας των Δώδεκα (1952-1953), έγινε μέλος του Δ.Σ. του Θεάτρου Τέχνης(1953), του Ελληνικού Χοροδράματος (1955) και επαναδιορίστηκε στην Ελληνική Ραδιοφωνία (από το 1953 ως τη νέα παραίτησή του το 1954). Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης ως μεταφραστής. Το 1960 πέθαναν η μητέρα του και ο αδελφός του Κωνσταντίνος. Από το 1961 ταξίδεψε στην Αμερική, τη Σοβιετική Ένωση, τη Βουλγαρία. Το 1965 χρονολογείται και η έναρξη της ενασχόλησής του με τη ζωγραφική και το κολάζ. Μετά το πραξικόπημα του 1967 κατέφυγε στο Παρίσι (1969) και το 1970 ταξίδεψε για τέσσερις μήνες στην Κύπρο (στην Κύπρο ξαναπήγε το 1973). Το 1974 έγινε πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης. Πέθανε το Μάρτη του 1996 στην τελευταία του κατοικία στην οδό Σκουφά.
Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Οδυσσέα Ελύτη στο χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε το 1939 με την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του με τίτλο Προσανατολισμοί. Το 1942 δημοσίευσε το δοκίμιο Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου και το 1943 εκδόθηκε η ποιητική συλλογή του Ήλιος ο Πρώτος. Ακολούθησαν μεταξύ άλλων το Άξιον Εστί (1959), οι Έξι και μια τύψεις για τον ουρανό (1960), το Μονόγραμμα (στις Βρυξέλλες), το Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά και ο Ήλιος ο Ηλιάτορας (1971), η Σαπφώ και ο Μικρός Ναυτίλος (1984), τα Ελεγεία της Οξώπετρας (1991), και οι τελευταίες του συλλογές Δυτικά της λύπης και Ο κήπος με τις αυταπάτες (1995).
Ο Οδυσσέας Ελύτης τιμήθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1960) , το Παράσημο Ταξίαρχου του Φοίνικος (1965), με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας (1979), με το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Δήμου Αθηναίων (1982), με το βραβείο Μεσόγειος της Κοινότητας των Μεσογειακών Πανεπιστημίων (1988), με το Παράσημο του Ανώτατου Ταξίαρχου της Λεγεώνας της Τιμής στο Παρίσι (1989). Το 1972 αρνήθηκε βραβείο θεσπισμένο από τη δικτατορία και το 1977 αρνήθηκε την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού. Το 1987 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων της Ρώμης και της Αθήνας.
Εκτός από το ποιητικό του έργο στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν ο τόμος κριτικών κειμένων του Ανοιχτά χαρτιά (1974), ποιητικές και θεατρικές μεταφράσεις του, δοκίμια και πεζογραφήματα. Εικαστικά έργα του παρουσιάστηκαν το 1980 σε έκθεση με κολάζ του και τίτλο Συνεικόνες στην Αθήνα, το 1988 στο Beaubourg της Γαλλίας και το 1992 στο Μουσείο μοντέρνας Τέχνης της Άνδρου. Ο Οδυσσέας Ελύτης τοποθετείται από τους ιστορικούς της λογοτεχνίας στους κορυφαίους έλληνες ποιητές του αιώνα μας. Με την ποίησή του υπέταξε τα λεγόμενα ορθόδοξα σχήματα της λογοτεχνικής έκφρασης του υπερρεαλιστικού ρεύματος στην έκφραση της δια βίου πνευματικής αγωνίας του για τον ορισμό της νεοελληνικής ταυτότητας σε σχέση με τη Δύση. Έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες.
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Οδυσσέα Ελύτη βλ., Δασκαλόπουλος Δημήτρης, «Χρονολόγιο Οδυσσέα Ελύτη», Χάρτης21-23, 11/1986, σ.261-280, Σταυροπούλου Έρη, «Χρονολόγιο Οδυσσέα Ελύτη (1911-1995)», Διαβάζω362, 4/1996, σ.54-61, «Χρονολόγιο Οδυσσέα Ελύτη», Επτά Ημέρες (Καθημερινής) ΚΑ΄, 1997, σ.105-120 και Vitti Mario, «Ελύτης Οδυσσέας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- Αδαμόπουλος Χρίστος, Λόγος κεκρυμμένος περί φωτός · ή Αξονική τομογραφία Οδυσσέα Ελύτη · Μελέτη ομιλίας και ελληνικής γραφής. Αθήνα, Οι εκδόσεις των φίλων, 1987.
- Αργυρίου Αλ., Ανοιχτοί λογαριασμοί στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998.
- Γαβαλάς Δημήτρης, Η εσωτερική διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Θεσσαλονίκη, Κώδικας, 1987.
- Γιαλουράκης Μανώλης, «Ελύτης Οδυσσέας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
- Γκρίτση-Μιλλιέξ Τατιάνα, Το «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη. Κύπρος, 1961.
- Δανιήλ Ανθούλα, Οδυσσέας Ελύτης, μια αντίστροφη πορεία · Από το Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου στους Προσανατολισμούς. Αθήνα, Επικαιρότητα, 1986.
- Δασκαλόπουλος Δημήτρης, Βιβλιογραφία Οδυσσέα Ελύτη (1971-1992). Αθήνα, Εταιρεία Συγγραφέων, 1993.
- Δεκαβάλλες Αντώνης, Ο Ελύτης από το χρυσό ως το ασημένιο ποίημα. Αθήνα, Κέδρος, 1990.
- Δημοπούλου – Χατζηπέτρου Ντίνα, Οδυσσέας Ελύτης · Το μέτρημα του ανθρώπου. Αθήνα, εκδ. Κριτικών Φύλλων, 1985.
- Δήμου Νίκος, Δοκίμια 1·Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Νεφέλη, 1992.
- Ζωγράφου Λιλή, Ο ηλιοπότης Ελύτης. Αθήνα, Ερμείας, χ.χ.
- Θαλάσσης Γιώργος, Οδυσσέας Ελύτης · Τέχνη μυρεψού. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1974.
- Ιακώβ Δανιήλ Ι., Η αρχαιογνωσία του Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Πολύτυπο, 1983.
- Ιωάννου Γιάννης Η., Οδυσσέας Ελύτης · Από τις καταβολές του Υπερρεαλισμού στις εκβολές του μύθου. Αθήνα, Καστανιώτης, 1991.
- Καποδίστριας Παναγιώτης Π., Η αναστύλωση του απωλεσμένου πολιτεύματος · (Τύποι στιγμών στον Ελύτη). Άμφισσα, 1992 (ανάτυπο από το περ. Τετράμηνα48, σ.3199-3216)
- Καραντώνης Αντρέας, Για τον Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Παπαδήμας, 1980.
- Κεφαλίδης Ν.Χ. – Παπάζογλου Γ.Κ., Πίνακας λέξεων «Ποιημάτων» του Οδυσσέα Ελύτη. Θεσσαλονίκη, 1985.
- Κοκόλης Ξ.Α., Για το Άξιον Εστί του Ελύτη · μια οριστικά μισοτελειωμένη ανάγνωση. Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 1984.
- Λιγνάδης Τάσος, Το Άξιον Εστί του Ελύτη · Εισαγωγή · Σχολιασμός · Ανάλυση. Αθήνα, 1976 (β’ έκδοση με προσθήκη)
- Λυχναρά Λίνα, Η μεταλογική των πραγμάτων: Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ίκαρος, 1980.
- Λυχναρά Λίνα, Το μεσογειακό τοπίο στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη και του Οδυσσέα Ελύτη · Μια παράλληλη ανάγνωση. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1996.
- Μαρωνίτης Δ.Ν., Όροι του λυρισμού στον Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Κέδρος, 1980.
- Μαυρομάτης Δημήτρης Κ., Πίνακας λέξεων του «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη. Ιωάννινα, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Έδρα Νεοελληνικής Φιλολογίας, 1981.
- Μερακλής Μ.Γ., Δεκαπέντε ερμηνευτικές δοκιμές στον Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Πατάκης, 1984.
- Παπαχρίστου – Πάνου Ευαγγελία, «Ιδού εγώ…» 1+4 δοκίμια για τον Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Δωδώνη, 1980.
- Τσεκούρας Δ.Ι., «Το Μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη (μια πρώτη κειμενογλωσσολογική/υφολογική ανάγνωση του έργου)», Πόρφυρας75 (Κέρκυρας), 10-12/1995, σ.87-96.
- Φράιερ Κίμων, Άξιον εστί το τίμημα · Εισαγωγή στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη · Μετάφραση Νάσος Βαγενάς. Αθήνα, Κέδρος, 1978.
- Carson Jeffrey (μετάφραση Στρατή Πασχάλη), «Σχόλια στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη», Η λέξη3, 3-4/1981, σ.167-171.
- Vitti Mario, Οδυσσέας Ελύτης · Κριτική μελέτη. Αθήνα, Ερμής, 1984.
- Vitti Mario, Οδυσσέας Ελύτης · Βιβλιογραφία 1935-1971 · Συνεργασία Αγγελικής Γαβαθά. Αθήνα, Ίκαρος, 1977.
- Vitti Mario (επιμ.), Εισαγωγή στην ποίηση του Ελύτη• Επιλογή κριτικών κειμένων – Επιμέλεια Mario Vitti. Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 1999.
Αφιερώματα περιοδικών
- The Charioteer1, (Νέα Υόρκη), Φθινόπωρο 1960.
- Bolet ίn de la Universidad de Chile73, (Σαντιάγο), 4/1967.
- La Nouvelle Revue Francaise, (Παρίσι), 6/1970.
- Αιολικά Γράμματα13, ετ.3, 1-2/1973.
- Books Αbroad49, (Oklahoma), αρ.4, Φθινόπωρο 1975.
- Αιολικά Γράμματα8, αρ.43-44, 1-4/1975.
- Επίκαιρα586, 25/10/1979.
- Απανεμιά14, ετ.3, 11-12/1979.
- Αντί146, 29/2/1980.
- Θεατρικά Τετράδια3, ετ.Α’, 3/1980.
- Η λέξη3, 3-4/1981, σ.155-171 και 241-246.
- The Charioteer24-25, (Νέα Υόρκη), 1982-1983.
- Γράμματα και Τέχνες43-44, 11-12/1985.
- Χάρτης21-23, 11/1986.
- Η λέξη92, 2/1990, σ.91-113.
- Η λέξη106, 11-12/1991.
- Αντί492, 24/4/1992.
- Εντευκτήριο6, (Θεσσαλονίκη), αρ.23-24, Καλοκαίρι – Χειμώνας 1993.
- Εντευκτήριο (Θεσσαλονίκη), αρ.28-29, Φθινόπωρο – Χειμώνας 1994.
- Επτά Ημέρες (Καθημερινής), 25/9/1994.
- Διαβάζω362, 4/1996.
- Επτά Ημέρες (Καθημερινής)ΚΑ’, “Τα Ελληνικά Νόμπελ”, 1997.
- Διαβάζω372, 3/1997, σ.47-65.
- Ελίτροχος12, Άνοιξη-Καλοκαίρι 1997, σ.57-105.
- Νέα Εστία141, 1 & 15/4/1997, ετ.ΟΑ’, αρ.1674-1675. 1.
Για περισσότερα στοιχεία βλ. Vitti Mario, Βιβλιογραφία Οδυσσέα Ελύτη (1971-1992). Αθήνα, Εταιρεία Συγγραφέων, 1993, Δασκαλόπουλος Δημήτρης, Βιβλιογραφία Οδυσσέα Ελύτη (1971-1992). Αθήνα, Εταιρεία Συγγραφέων, 1993, Δασκαλόπουλος Δημήτρης, «Βιβλιογραφικά Οδυσσέα Ελύτη (1993-1997)», Νέα Εστία141, 1η & 15/4/1997, ετ.ΟΑ΄, αρ.1674-1675, σ.611-635 και Σταυροπούλου Έρη, «Οδυσσέας Ελύτης: Επιλογή Βιβλιογραφίας», Διαβάζω362, 4/1996, σ.78-83.
Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1
Ι.Ποίηση
- Προσανατολισμοί. Αθήνα, 1936. (ανάτυπο από το περ. Τα Νέα Γράμματα1 , 11/1935, σ.585-588).
- Οι κλεψύδρες του αγνώστου. Αθήνα, 1937. (ανάτυπο από τα “Επτά νυχτερινά επτάστιχα”, Μακεδονικές Ημέρες5 (Θεσσαλονίκη), 1-2/1937, σ.1-3.
- Προσανατολισμοί. Αθήνα, Πυρσός, 1940.
- Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις Παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα. Αθήνα, Ο Γλάρος, 1943.
- Το Άξιον Εστί. Αθήνα, Ίκαρος, 1959.
- Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό. Αθήνα, Ίκαρος, 1960.
- Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. Αθήνα, Ίκαρος, 1962.
- Θάνατος και ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Αθήνα, 1971.
- Ο Ήλιος ο ηλιάτορας. Αθήνα, Ίκαρος, 1971.
- Το φωτόδεντρο και Η δέκατη τέταρτη ομορφιά. Αθήνα, Ίκαρος, 1971.
- Το Μονόγραμμα. Famagouste (Chypre), Les Editions de l’ Oiseau, 1971 (πρώτη έκδοση στην Αθήνα, Ίκαρος, 1972).
- Τα ρω του έρωτα. Αθήνα, Αστερίας, 1972.
- Ο Φυλλομάντης. Αθήνα, Αστερίας, 1973.
- Τα ετεροθαλή. Αθήνα, Ίκαρος, 1974.
- Villa Natacha . Θεσσαλονίκη, τραμ, 1973.
- Η καλωσύνη στις λυκοποριές. Espana, Dimitri, 1977.
- Μαρία Νεφέλη. Αθήνα, Ίκαρος, 1978.
- Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας. Αθήνα, Ίκαρος, 1982.
- Ωδή στη Σαντορίνη · Με ένα σχέδιο του Γεράσιμου Στέρη. Αθήνα, Αρχείο Θηραϊκών Μελετών – Συλλογή Δημήτρη Τσίτουρα, 1984.
- Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1984.
- Ο μικρός ναυτίλος. Αθήνα, Ίκαρος, 1985.
- Ιουλίου λόγος. Αθήνα, 1991.
- Τα ελεγεία της οξώπετρας · Προμετωπίδα Κώστα Πανιαρα. Αθήνα, Ίκαρος, 1991.
- Η ποδηλάτισσα · Εικόνες Ελένη Καλοκύρη · Δημήτρης Καλοκύρης. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1991.
- Δυτικά της λύπης. Αθήνα, Ίκαρος, 1995.
- Εκ του πλησίον. Αθήνα, Ίκαρος, 1998.
ΙΙ.Μεταφράσεις
- Paul Eluard · Ποιήματα · Εισαγωγή και απόδοση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1936. (ανάτυπο των «Paul Eluard · Ποιήματα Ι-ΙΧ», Τα Νέα Γράμματα2, 3/1936, σ.232-236 και «Paul Eluard · (Une seule vision variee a l’ infini)», Τα Νέα Γράμματα2, 3/1936, σ.227-232)
- Paul Eluard · Από το «Δημόσιο Ρόδο» · Ελληνική απόδοση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, τυπ. Σεργιάδη, 1936. (ανάτυπο από το «Paul Eluard · Από το Δημόσιο Ρόδο», Τα Νέα Γράμματα2, 11/1936, σ.854-860.
- Pierre Jean Jouve · Ποιήματα · Εισαγωγή και απόδοση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, τυπ. Σεργιάδη, 1938. (ανάτυπο από τα «Pierre Jean Jouve · Ποιήματα Ι-ΧΧVΙΙ», Τα Νέα Γράμματα4, 10-12/1938, σ.761-773 και «Pierre Jean Jouve», Τα Νέα Γράμματα4, 10-12/1938, σ.754-760)
- Ζαν Ζιρωντού · Νεράιδα · Ονειρόδραμα σε τρεις πράξεις · Μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Εταιρεία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, 1973.
- Μπέρτολντ Μπρεχτ · Ο κύκλος με την κιμωλία στον Καύκασο · Θρύλος σε πέντε πράξεις · Μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Εταιρία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, 1974.
- Δεύτερη Γραφή · Arthur Rimbaud – Comte de Lautreamont – Paul Eluard – Pierre Jean Jouve – Giuseppe Ungaretti – Federico Garcia Lorca – Vladimir Maiakovski. Αθήνα, Ίκαρος, 1976.
- Σαπφώ · Ανασύνθεση και απόδοση Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ίκαρος, 1984.
- Ιωάννης · Η Αποκάλυψη · Μορφή στα νέα ελληνικά Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1985.
- Κριναγόρας · Μορφή στα ελληνικά Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1987.
- Ζαν Ζενέ, Οι Δούλες. Αθήνα, Ύψιλον/Βιβλία, 1994.
ΙΙΙ.Δοκίμιο – Πεζά – Λευκώματα
- Ανοιχτά χαρτιά. Αθήνα, Αστερίας, 1974.
- Ο ζωγράφος Θεόφιλος. Αθήνα, Αστερίας, 1973.
- Η μαγεία του Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Ερμείας, 1976.
- Σηματολόγιον. Αθήνα, Ερμείας, 1977.
- Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο. Θεσσαλονίκη, τραμ, 1978.
- Το δωμάτιο με τις εικόνες · Κείμενο Ευγένιος Αρανίτσης. Αθήνα, Ίκαρος, 1986.
- Ιδιωτική οδός. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1989.
- Τα δημόσια και τα ιδιωτικά. Αθήνα, Ίκαρος, 1990.
- Οδυσσέας Ελύτης. Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 1992.
- Εν λευκώ. Αθήνα, Ίκαρος, 1992.
- Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ίκαρος, 1996.
- Ο κήπος με τις αυταπάτες. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1995.
1. Για αναλυτικότερα στοιχεία βλ. Vitti Mario, Βιβλιογραφία Οδυσσέα Ελύτη (1971-1992). Αθήνα, Εταιρεία Συγγραφέων, 1993, Δασκαλόπουλος Δημήτρης, Βιβλιογραφία Οδυσσέα Ελύτη (1971-1992). Αθήνα, Εταιρεία Συγγραφέων, 1993 και Δασκαλόπουλος Δημήτρης, «Βιβλιογραφικά Οδυσσέα Ελύτη (1993-1997)», Νέα Εστία141, 1 & 15/4/1997, ετ.ΟΑ΄, αρ.1674-1675, σ.611-635.